Wybór odpowiedniego gatunku do uprawy na konkretnym polu nigdy nie był sprawą łatwą. Z jednej strony roślina, którą zasiejemy musi nadawać się na kompleks glebowy, który rozważamy, z drugiej zaś, każdy gatunek to inna cena w skupie, co też ma niebagatelne znaczenie. Kiedy już zdecydujemy się na dany gatunek, kolejnym krokiem jest wybór odmiany, a tu sprawa komplikuje się dodatkowo. Istotny jest jej dobór nie tylko do siedliska, ale także do warunków klimatycznych, zasobności gleby oraz płodozmianu.
Materiał siewny – przeanalizujmy wybór gatunku oraz odmiany w zależności od różnych zmiennych:
Na najsłabsze stanowiska glebowe należy dobierać gatunki, które są do tego dedykowane oraz odmiany, których przeznaczenie na to pozwoli. Kiedy mamy do czynienia z V czy VI klasą gleby, błędnym podejściem jest wysiew pszenicy czy rzepaku. Co zatem siać na takich stanowiskach? Przede wszystkim powinniśmy się skupić na życie a w przypadku V klasy w przyzwoitej kulturze również pszenżyta. Jeśli zdecydujemy się na żyto na V/VI, należy pośród dostępnych na rynku odmian wziąć pod uwagę odmiany dedykowane na słabsze stanowiska.
Dobrym źródłem informacji są tu badania porejestrowe COBORU, czy też Lista Odmian Zalecanych dla danego regionu. Szukając odmiany żyta, na najsłabsze kompleksy, należy skupić się na kilku najważniejszych cechach: stabilności plonowania, wczesności, silnie rozbudowanym systemie korzeniowym, odporności na wyleganie oraz odporności na choroby. Dlaczego te właśnie cechy?
Otóż odmiany wczesne z głębokim i silnym korzeniem lepiej znoszą okresowe niedobory wody, które są szczególnie dotkliwe na glebach luźnych, ponieważ parowanie wody z takich kompleksów jest szybsze niż w przypadku ziem zwartych i ciężkich. Odporność na wyleganie oraz zdrowotność odmiany, to po raz, bezpieczeństwo zbioru, po dwa łatwiejsze utrzymanie zdrowego łanu (na słabszych stanowiskach najczęściej uprawy są mało intensywne). Jednym z najlepszych wyborów odmiany żyta ozimego na takim stanowisku jest Dańkowskie Skand.
Mowa tu o wariancie dedykowanym na najsłabsze stanowiska właśnie. Spełni wymogi zdrowotnościowe (ma nawet rekomendację hodowcy do upraw ekologicznych), a jego ponadprzeciętny silny system korzeniowy pozwoli przetrwać wiosenne braki wody. Jest to także odmiana wczesna, a takiej właśnie poszukujemy w tym przypadku.
Stanowiska słabe to nie tylko żyto. Na V klasie gleby możemy się pokusić o wysiew pszenżyta. Oczywiście w tym przypadku najważniejszą decyzją będzie wybór odmiany. Tu znów szukamy odmian zdrowych, najlepiej w typie żytnim niż pszennym. Produktem dedykowanym na takie stanowiska jest LIDER PLONOWANIA w badaniach COBORU z 2021 roku – SU LIBORIUS.
Kolejny rok z rzędu SU LIBORIUS pokazuje swoją moc oraz przydatność na stanowiska słabsze dodatkowo nękane niedoborami wody. Jest odmianą zdrową, a mówiąc o jego zdrowotności warto wspomnieć o wybitnej odporności na rdzę żółtą. Patogen ten, jest o tyle niebezpieczny, że od momentu infekcji do przekroczenia progu szkodliwości mija bardzo krótki czas – odporność LIBORIUSA została oceniona przez COBORU na 8,9 pkt w skali 9°!
Pszenżyto to ma najwyższą odporność spośród wszystkich zarejestrowanych w Polsce! Na bardzo wysokim poziomie mamy także odporności na fuzariozę kłosa, czy mączniaka prawdziwego.
Na stanowiskach lepszych klas gleby, często wybór pada na pszenicę. Najczęściej poszukiwane są odmiany klasy A – jakościowe. Niemniej jednak kompleksy pszenne także są zmienne i utrzymywane w różnej kulturze. Kiedy rozważamy pszenicę na klasie I-III utrzymanej w dobrej kulturze, wybrać należy odmianę dedykowaną do intensywnej uprawy, na kompleksy średnie lub dobre, ewentualnie odmiany, które mają wysoki potencjał plonowania na różnych stanowiskach.
Szukając pszenicy z przeznaczeniem do sprzedaży na konsumpcję zwracajmy uwagę na jej cechy jakościowe. Bardzo ważnym aspektem jest tu procentowa ilość białka, jaką odmiana potrafi wytworzyć. Istotne są też gęstość czy liczba opadania. Ten ostatni parametr jest bardzo istotny, ponieważ często nie mamy wpływu na jego wartość. Deszcze w okresie żniwnym potrafią obniżyć znacząco jej wartość.
Dlatego zaleca się wybór odmiany, o wysokim parametrze takiej jak ASORY. Jest to odmiana, która dzięki genowi żytniemu ma bardzo silnie rozbudowany system korzeniowy, co pomaga jej przetrwać niedobory wody. ASORY ma bardzo wysokie parametry jakościowe – liczba opadania jest tu na poziomie ELITARNYM, dzięki czemu (przy deszczowej pogodzie okołożniwnej) możemy być spokojniejsi o zachowanie wysokiego poziomu tego parametru dłużej, niż przy innych odmianach.
Dodatkowo ASORY ma bardzo wysoki potencjał plonowania oraz profil zdrowotnościowy, a jej doskonała krzewistość pozwala na stosowanie niskich norm wysiewu co wpływa pozytywnie na koszty uprawy. Zarówno Asory jak i dwie inne odmiany z naszego portfolio PRODUZENT i LG MOCCA nadają się też do uprawy na słabszych pszennych stanowiskach. Doskonale poradzą sobie na klasie IV, a nawet IV b.
Siejąc pszenicę bardzo istotnym elementem przy doborze odmiany jest płodozmian oraz termin siewu. Jeśli jesteśmy zmuszeni do zasiewu w monokulturze zbożowej, należy zwrócić uwagę przede wszystkim a odporność odmiany na choroby podstawy źdźbła oraz fuzariozę kłosów.
Są to grzyby powodowane przez patogeny z pozostałości pożniwnych i stanowią duże zagrożenie dla rośliny następczej. Uwaga! Wysiew zboża po kukurydzy również jest monokulturą i należy podejść do jej wysiewu jak w monokulturze.
Właśnie po kukurydzy rekomendujemy odmianę PRODUZENT. Jego profil zdrowotnościowy odpowiada wymogom monokultury, a dobra krzewistość daje możliwość wysiewu w opóźnionym terminie, tak jak zwykle ma to miejsce przy płodozmianie z kukurydzą lub burakiem cukrowym.
Pszenica to nie tylko odmiany jakościowe. Coraz częściej spotykamy się z produkcją specjalistyczną. Wybierane są odmiany dedykowane pod konkretny przemysł, które muszą spełnić jego wymogi jakościowe. Doskonałym przykładem takiego produktu jest pszenica LG MOCCA.
Jest to odmiana, dedykowana do przemysłu młynarskiego jako pszenica niskobiałkowa wykorzystywana przy produkcji ciastek. MOCCĘ stosuje się też w przemyśle browarnianym do produkcji słodu pszennego. MOCCA jest pszenicą niskobiałkową, co oznacza ograniczenia w stosowaniu azotu.
Jej unikatową cechą jest budowanie wysokiego plonu pomimo niskiego poziomu nawożenia. W dobie bardzo wysokich cen nawozów azotowych, widać znaczący wzrost zainteresowania produktami, w których możemy ograniczać jego stosowanie.
Niemały wpływ ceny azotu da się też zauważyć w uprawach jarych w jęczmieniu z przeznaczeniem na browar. Proponowane przez WRONKOWSKI Nasiona odmiany AMIDALA czy LAUREATE to odmiany, które cechuje nadzwyczajny jak na formy browarne plon, który bez problemu konkuruje z odmianami paszowymi. Należy pamiętać, że główny składnik plonotwórczy – azot jest tu stosowany w niewielkiej ilości.
Kompleksy wyższej klasy to nie tylko pszenica. Ostatnie lata pokazują, że odmiany pszenżyta takie jak CORADO doskonale plonują na lepszych glebach oraz glebach mozaikowatych.
Nierzadko rolnicy stawiają w takich przypadkach właśnie na pszenżyto, a w ostatnim roku po wcześniejszym debiucie przekonali się do jednostek siewnych w tym gatunku. Corado to odmiana zdrowa, z wysoką zimotrwałością oraz doskonałym plonem ziarna. Jest to produkt w typie pszennym, o skróconym źdźble i bardzo dobrej odporności na wyleganie.
Oficjalne wyniki badań COBORU potwierdzają jej wysoką plenność, a doświadczenia rolników, wskazują także przydatność odmiany na słabsze gleby.
Średnie i dobre gleby to także stanowiska dla rzepaku, zwłaszcza odmian mieszańcowych. I tutaj przychodzimy z pomocą. W naszym portfolio znaleźć można doskonałą odmianę rzepaku ozimego SIENNA. Jest to rzepak z bardzo wysokim poziomem plonowania dedykowany na siewy wczesne.
SIENNA pokazuje plony powyżej 4,5t/ha i więcej. Kolejny produkt w naszym portfolio, który ma bardzo silny system korzeniowy – a jest to gwarancja sukcesu w ostatnich latach, ponieważ zmagamy się z okresowymi wiosennymi suszami.
Ciekawą cechą odmiany, pomimo dobrego wigoru początkowego jest fakt, że rośliny jesienią są nisko osadzone, dzięki czemu stożek wzrostu nie wysuwa się ponad powierzchnię ziemi, a to z kolei w połączeniu z wysoką zimotrwałością SIENNY dodatkowo wpływa na jej dobre przezimowanie.
A co z jęczmieniem?
Kompleksy jęczmienne są w naszym kraju bardzo powszechne. Jęczmień ozimy jest uprawiany na terenie całego kraju, na różnych stanowiskach jednak przeważnie tych słabszych. Przy doborze odmiany należy się zastanowić, czy chcemy odmianę dwurzędową taką jak RICKI, czy też wielorzędową w jednostkach siewnych TEUTO.
Mowa tu o odmianach bardzo zdrowych, wysokoplennych oraz odpornych na wyleganie. Tak, odporność na wyleganie oraz zimotrwałość, to najważniejsze cechy poza plonem na jakie powinniśmy zwrócić uwagę wybierając ten gatunek.
Wybór zboża – podsumowując przedstawione informacje:
Odpowiedni wybór zboża to ważny i niełatwy etap. Czynników wpływających na odpowiedni wybór gatunku czy odmiany jest wiele. Od klasy gleby, warunków klimatycznych regionu, przeznaczenia odmiany aż do płodozmianu.
Stając przez koniecznością wyboru zwracajmy uwagę na wszelkie opisane powyżej czynniki, będziemy mogli wtedy
być spokojniejsi o plon oraz jakość zbioru. Decyzja zawsze powinna być przemyślana, w razie potrzeby
w jej podjęciu pomogą przedstawiciele regionalni „WRONKOWSKI” Nasiona.
Przy wyborze odpowiedniej odmiany warto zapoznać się również z:
- badania porejestrowe COBORU,
- Listy Odmian Zalecanych