Strategia doboru odpowiedniej odmiany kukurydzy do siewu jest bardzo istotna. Trafny wybór zwiększa możliwość wydania przez roślinę odpowiednio wysokiego plonu, a więc sukces naszej uprawy.
Dokonując wyboru odmiany nie jesteśmy w stanie przewidzieć co się wydarzy na naszym polu, jaki
rozkład temperatur i opadów zaskoczy nas w trakcie sezonu. Dlatego też w kwestii wyboru odmiany
najrozsądniej kierować się zasadą minimalizowania ryzyka poprzez zróżnicowanie uprawianych odmian.
To oznacza, iż najlepiej wybrać do uprawy kilka odmian różniących się między sobą cechami fizjologicznymi,
wymaganiami agrotechnicznymi i tolerancją na stresowe warunki uprawy.
TYP ZIARNA – FLINT czy DENT
Różnice odmianowe, które widoczne są na naszych polach wynikają między innymi z typu ziarna kukurydzy.
Może to być ziarno typu flint lub dent.
Odmiany kukurydzy o ziarnie typu flint odznaczają się większą tolerancją na chłody, szybszym rozwojem początkowym, wcześniejszym kwitnieniem i dojrzewaniem w porównaniu z odmianami o ziarnie typu dent. Ziarno typu flint jest średniej wielkości, prawie okrągłe, z grubą warstwą bielma szklistego o dużej gęstości i twardości. Jego przydatność jest szczególnie wykorzystywana przy produkcji kasz czy mąk.
Wydłużone i spłaszczone z charakterystycznym wklęsłym zagłębieniem, jest typowe dla ziarna typu dent. Odmiany te wykazują się wyższym, względem odmian z ziarnem typu filnt , przy uprawie na ziarno, potencjałem plonowania. Ich niepodważalną zaletą jest doskonałe oddawanie wody po osiągnięciu dojrzewania ziarna, co wymiernie wpływa na opłacalność naszej uprawy. Odmiany typu dent wykorzystuje się przede wszystkim do produkcji skrobii. Ziarnem typu Dent i doskonałym efektem oddawania wody charakteryzuje się m.in. odmiana SU Barington FAO 260 nowość z hodowli Saaten Union, która jest odpowiedzią na wiele oczekiwań producentów rolnych co do udanej uprawy kukurydzy. Więcej o tej odmianie przeczytasz tu – https://nasionawronkowski.pl/barington/
TYP KOLBY – FIX czy FLEX
Wybór odmiany w oparciu o rodzaj kolby, jaką może zbudować kukurydza to cecha istotna przy ustaleniu obsady. Mieszańce kukurydzy posiadające kolbę typu fix, której wielkość jest genetycznie zakodowana, niezależnie od normy wysiewu wytwarzają najczęściej kolbę o takim samym rozmiarze. Ważne jest więc aby w przypadku tych odmian dobrać właściwie obsadę, ponieważ będzie ona miała wpływ na plon z danej powierzchni. Mieszańce z kolbą typu fix uprawiane przy górnej zalecanej obsadzie zaliczane są do odmian najwyżej plonujących. Odmiany z kolbą typu flex są bardziej elastyczne w wytwarzaniu kolby. W zależności od występującej sytuacji na polu, wielkości obsady, dostosowują rozmiar kolby do zastanych warunków i uzyskują wysoki, jak na występujące czynniki, plon. Odmiany z kolbą typu flex szczególnie są polecane do uprawy kukurydzy na glebach mniej zasobnych, mozaikach lub w monokulturze.
FAO
W przypadku kukurydzy FAO (wczesność dojrzewania) i poziom plonu są skorelowane negatywnie, stąd też trudno znaleźć korzystne połączenie wysokiego plonu ziarna i odpowiedniej wczesności. Nie możemy zapomnieć o tym, że siejąc kukurydzę chcemy, aby oprócz plonu dała ona nam również możliwość zbioru w odpowiednim terminie – istotne jest zatem aby wybierać do siewu odmiany o odpowiednim FAO dla odpowiedniego rejonu. Jeśli zostanie dobrana zbyt wczesna odmiana niż jest zalecana dla danego rejonu, powstaje ryzyko utraty części plonu, który można w tej sytuacji uzyskać przy wyborze odmiany późniejszej i plenniejszej. W przypadku wyboru odmiany zbyt późnej (jak na dany rejon), zwiększa się ryzyko zbioru przy zbyt dużej wilgotności ziarna, a to spowoduje wzrost nakładów na jego suszenie.
Jakie odmiany wybrać do siewu?
Podejmując decyzję o wyborze odmiany kukurydzy należy odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie cechy powinna mieć dobra odmiana kukurydzy?
WYSOKI POTENCJAŁ PLONOWANIA (uwzględniając oczywiście grupę wczesności) – ta cecha jest najbardziej pożądana przez każdego producenta rolnego. Wybierając odmianę na ziarno należy kierować się jej wynikami plonowania właśnie na ziarno w odniesieniu do wilgotności przy zbiorze, a dokonując wyboru odmiany na kiszonkę – plonem świeżej, czy suchej masy oraz zawartością suchej masy, która powinna być na poziomie 30-35%.
STABILNOŚĆ PLONOWANIA
Niemniej ważne jak wysoki potencjał plonowania jest aby odmiana kukurydzy miała tzw. powtarzalność – stabilność plonowania.
Podczas swojej wegetacji roślina poddana jest niejednokrotnie trudnym warunkom pogodowym. Pamiętamy susze i upały z 2015 roku, obfite jesienne opady w 2020 roku oraz chłodną wiosnę 2021 r.
Siejemy nasze odmiany na różnych stanowiskach, nie zawsze są to żyzne, idealne gleby, często siejmy je na słabych glebach, mozaikach itp. Mogą mieć miejsce również niedociągnięcia w siewie czy problem z presją chwastów. Warto sięgnąć po odmiany, których powtarzalność plonowania została sprawdzona w różnych warunkach.
NISKA WILGOTNOŚĆ Cecha bardzo istotna zwłaszcza przy zbiorze kukurydzy na ziarno, ponieważ konieczność dodatkowego dosuszania ziarna po zbiorze skutkuje wysokimi kosztami i negatywnym wpływem na opłacalność uprawy.
WIGOR POCZĄTKOWY Na tą cechę zwróćmy szczególnie uwagę siejąc kukurydzę na glebach ciężkich, zwięzłych, zimnych, wolno ogrzewających się, a siejąc kukurydzę na glebach lekkich, przepuszczalnych, słabych – zwróćmy uwagę jaką tolerancję posiada odmiana na okresowe stany suszy.
ODPORNOŚĆ NA WYLEGANIE Nasza uprawa kukurydzy narażona jest często na wyleganie korzeniowe i jeśli wystąpi ono pod koniec okresu wegetacyjnego, rośliny nie mają już szansy na wyprostowanie się. Może również nastąpić złamanie łodygi pod kolbą w okresie jesiennym – wyleganie łodygowe. W zależności od nasilenia tego zjawiska może ono znacząco spowolnić i utrudnić zbiór oraz zmniejszyć plon poprzez brak możliwości zebrania kombajnem połamanych roślin. Uchronić nas może przed takimi skutkami dobór odmiany, która jest bardziej odporna na wyleganie.
ZDROWOTNOŚĆ Dość ważna jest również zdrowotność odmiany – stopień odporności np. fuzariozę kolb kukurydzy. Występujące obfite opady deszczu, duża wilgotność powietrza, mogą spowodować znaczne nasilenie występowania tej choroby.
WYGLĄD ROŚLINY
Dobrze wypełniona kolba w odmianie nie tylko ziarnowej, ale także kiszonkowej, potężna roślina z szerokimi liśćmi odmian kukurydzy na kiszonkę przekłada się na plon. Zwracajmy na to uwagę aby odmiana ziarnowa była raczej niska, wtedy też koszenie jest ułatwione.
DOBRY STAY GREEN Dzięki niemu rośliny dłużej zachowują swoją zieloność, dostarczając w znacznie dłuższym okresie składników pokarmowych. Takie odmiany wyżej plonują w uprawie na ziarno, natomiast kiszonka cechuje się większą strawnością. Ponadto odmiany z wysoką wartością cechy stay green mają zwiększoną odporność na choroby.
DOBRE PARAMETRY ŻYWIENIOWE
W uprawie kukurydzy na kiszonkę równie ważne jak plon są dobre parametry żywieniowe: wysoka zawartość skrobi, doskonała strawność ogólna, wysoka zawartość energii, zawartość suchej masy na poziomie 30-35%. To cechy gwarancji wysokoenergetycznej i strawnej paszy dla zwierząt.
Doskonałe parametry żywieniowe, stabilność i ogromne plonowanie na kiszonkę to cechy rozpoznawcze odmiany kukurydzy Mas 26.R FAO 260 – nr 1 w COBORU w badaniach rozpoznawczych w 2021 r. wśród odmian średniopóźnych na kiszonkę, odmiana kukurydzy, która została wyselekcjonowana w programie MAS Seeds skierowanym do hodowców bydła. Więcej o odmianie Mas 26.R https://nasionawronkowski.pl/mas26r-3/
Przy doborze odmian warto pamiętać o jak największej ilości aspektów, warunkach klimatyczno-glebowych, dopasowaniu odmiany do danego rejonu na podstawie jej klasy wczesności, kierując się możliwościami technicznymi gospodarstwa, porównując odmiany pod względem cech fizjologicznych, agronomicznych i ich tolerancją na warunki stresowe i choroby. Takie podejście do uprawy kukurydzy, poprzez odpowiedni wybór nasion do siewu zwiększy jej powodzenie.