Polimery do zaprawiania nasion
mogą być stosowane we wszystkich
gatunkach roślin uprawnych.
Postępy w technologii obróbki materiału siewnego na etapie jego produkcji, jak wszystko w naszym życiu, są nieodzownym elementem rozwoju branży nasiennej. Jednym ze składników, który jest swego rodzaju nowum w procesie zaprawiania nasion zbóż jest stosowanie polimerów w tymże procesie. Same polimery w zaprawianiu nasion mają już swoja ugruntowaną pozycję w przypadku rzepaku, buraka cukrowego czy otoczkowanych nasion warzyw. Jednakże w zbożach zastosowanie polimerów ma krótką, czy wręcz bardzo krótką historię, a samo rozwiązanie stosuje w skali kraju niewiele firm. Jedną z nich jest firma Wronkowski.
Na początek należałoby sobie odpowiedzieć na pytanie – po co w zaprawianiu zbóż stosuje się polimery?
Wszak w dotychczasowej praktyce nie były one obecne i wszystko było w porządku. Jak wspomniałem na wstępie zmiany i postęp wymuszają nowe rozwiązania. Ważną przesłanką do sięgnięcia po polimery do zaprawiania materiału siewnego jest coraz popularniejszy certyfikat ESTA wskazujący na wysoką jakość procesu zaprawiania i wyprodukowanego w tym procesie materiału siewnego. Jednym z testów potwierdzających tę jakość jest, oprócz pomiaru ilości substancji czynnej naniesionej na materiał siewny, próba Heubach’a. W dużym skrócie próba ta opisuje jak duża część naniesionej w procesie zaprawiania cieczy roboczej będzie stracona w wyniku pylenia zaprawionego materiału siewnego. Cząstki zawarte w pyle są dużą startą dla użytkownika materiału siewnego, ponieważ wiążą się ze stratami substancji aktywnej zaprawy czyli mówiąc w prost z pogorszeniem ochrony oferowanej przez konkretną zaprawę nasienną. Polimery Aegilops dzięki właściwości wiązania cząstek cieczy roboczej stosowanej w zaprawianiu materiału siewnego i zwiększaniu przyczepności do powierzchni ziarniaka ograniczają pylenie na etapie zaprawiania (powstawanie aerozolu w zaprawiarce, który jest wysysany przez układ odpylania) jak i późniejsze pylenie zaprawionego już materiału siewnego (czego potwierdzeniem jest wspomniana wcześniej próba Hubach’a). Aspekt ograniczonego pylenia jest jednym z parametrów jakościowych poprawianych przez polimery.
Drugim jest lepsze pokrycie ziarniaków dzięki właściwości zmniejszania napięcia powierzchniowego cieczy roboczej stosowanej w zaprawianiu. Powoduje to, że powłoka zaprawy na ziarniaku ma jednolitą powierzchnię i uzyskany jest efekt praktycznie całkowitego pokrycia ziarniaka minimalnym udziałem powierzchni o ograniczonym pokryciu (bruzda nasienna). Efekt ten jest najbardziej widoczny na gatunkach, które trudno się zaprawiają jak np. żyto czy jęczmień (struktura nasion mocno chropowata) lub owies (bardzo gładka łuska).
Kolejnym zagadnieniem w którym stosowanie polimerów jest pomocne to aktualne (i przyszłe) zmiany prawne związane z dopuszczonymi do obrotu substancjami aktywnymi zapraw. Proces rejestracji stawia coraz większe wymagania zwłaszcza w odniesieniu do bezpieczeństwa stosowania, użytkowania, ale także i bezpieczeństwa dla środowiska. Z tego punktu widzenia zaprawy powinny być stosowane przez profesjonalne firmy zajmujące się produkcją materiału siewnego (niektóre zaprawy są dostępne tylko dla takich firm), a wymogiem koniecznym bezpiecznego korzystania z produktu jest zastosowanie go łącznie z polimerem. Przykładem może tutaj być zaprawa insektycydowa Force 20CS, która jest środkiem dość agresywnym i dlatego wymaga stosowania polimeru AGIFIX 75C. Dzięki zastosowaniu polimeru proces zaprawiania staje się bezpieczniejszy, a uzyskane nasiona przy zachowaniu minimum środków ostrożności są w pełni bezpieczne do wysiewu bez używania specjalistycznego sprzętu.
Innym aspektem związanym ze zmianami prawnymi jest mniejsza toksyczność substancji fungicydowych stosowanych w zaprawach (zaprawy te są ogólnie dostępne). Aby zatem uzyskać właściwy poziom ochrony należy maksymalnie równo pokryć nasiona zaprawą (każde nasionko w glebie pozostaje zdane tylko na własną ochronę), odpowiednią jej ilością (warunkującą właściwy stopień ochrony) i zminimalizować ewentualne straty po procesie zaprawiania, a przed wysiewem (pylenie, osypywanie zaprawy przy konfekcji i podczas przesypywania nasion). W dwóch z trzech wymienionych elementów biorą udział polimery – pomagają uzyskać równomierne pokrycie i ograniczają ewentualne straty po zaprawianiu do momentu wysiewu włącznie.
Na koniec można wymienić jeszcze jedną korzyść ze stosowania polimerów w zaprawianiu nasion – możliwość uzyskania materiału siewnego niemalże w dowolnym kolorze. Takie nasiona już pojawiły się na rynku jak choćby srebrne nasiona pszenicy Asory od firmy Wronkowski (polimer AGICOTE Silver), ale nie tylko. Barwienie materiału siewnego ma wymiar nie tylko marketingowy, ale także praktyczny poprzez jednoznaczną identyfikację określonej partii nasion. Sam kolor zaś, inny od powszechnego czerwonego zabarwienia zapraw (choć polimery w barwie czerwonej też są stosowane), może wskazywać na wykorzystanie innowacyjnego rozwiązania jakim jest zastosowanie polimerów w procesie zaprawiania.